Problemy w porozumieniu się z partnerem lub rodziną należą do najczęstszych przyczyn sporów i niedomówień. Z pozoru niewinne nieporozumienie może urosnąć do tragedii i rozłamu relacji. Otwarta i szczera komunikacja są fundamentem leżącym u podstaw dojrzałej relacji.

Bez niej dwie strony mają bardzo ograniczone możliwości przekazania drugiej osobie co czują oraz czego potrzebują. Na czym więc polega niezgodna komunikacja i jakie są jej podstawowe błędy?
Do częstych błędów w trakcie rozmowy należy przeniesienie całkowitej winy i odpowiedzialności na drugą osobę. Atakując, zarzucając rozmówca przyczynia się do natychmiastowego pogorszenia nastroju oraz wzrostu irytacji, a nawet złości u obu stron. Korzystając z takich określeń jak „Ty nie zrobiłaś”, „Ty zaniedbałeś” odbiorca zostaje obarczony winą i pozbawiony prawa wyjaśnienia sytuacji. Następuje atak na drugą osobę, który pokierowany jest żalem wynikającym z braku wypełnienia powierzanego zadania lub niespełnienia oczekiwań jednej ze stron. Reagując w nerwowy sposób rozmówca chce podkreślić swoją niechęć wobec sytuacji i wyegzekwować naprawę wyrządzonych jej/jemu szkód. Konfrontując się z wyżej wymienionym błędem rozmówca powinien obrócić komunikat „Ty” na komunikat „Ja” i podzielić się z odbiorcą jakie odczucie zostało w nim wyzwolone np.”Czuję się zraniony/a”.

Kolejnym przykładem trudności w komunikacji są uogólnienia. Rozpatrując spór wyłącznie przez pryzmat minionych kłótni oddala rozmówcę od świeżego spojrzenia na bieżącą sytuację. Brak chęci zrozumienia aktualnego zachowania lub wypowiedzi prowadzi do generalizacji sporów i wrzucenia ich do tzw. wspólnego worka. Częstym mianownikiem w tego typu błędach jest wszechobecny czas. Popularnymi określeniami są wówczas „Ty zawsze” lub „Ty nigdy”. Nawet jeżeli został zauważony pewien powtarzający się negatywny mechanizm u drugiej osoby, nie chwalenie jej, jego za próbę jego zmiany może doprowadzić do niechęci starań nad jego zmianą. W takich przypadkach warto zwrócić tej osobie uwagę na niekorzystny wpływ jej/ jego nawyków i chwalić za poszczególne próby pracy nad nimi.

Trzecim, jednym z najbardziej dotkliwych błędów w porozumieniu się ze stroną jest umniejszanie lub bagatelizowanie jej/ jego emocji, przekonań lub subiektywnych odczuć. Ignorowanie zdania jednej ze stron prowadzi do jej wycofania i zamknięcia się w sobie. Osoba ta wówczas traci chęć na dzielenie się swoimi wrażeniami ze światem czując się pokrzywdzona i nie wzięta pod uwagę. Nieraz, może to doprowadzić do spadku wiary, zwątpienia w siebie. W tym przypadku, grupą objętą dużym ryzykiem są dzieci, które w trakcie swojego dojrzewania nie mają jeszcze silnie wyrobionej opinii o sobie . Często krytykowane, nie mają okazji zbudować silnego fundamentu psychicznego służącego do zdrowego i świadomego przeżywania emocji.

Wyżej wymienione błędy w komunikowaniu się mobilizują pary i rodziny do skorzystania z pomocy psychologa. Zepchnięte na bok problemy mogą doprowadzić do rozwodów i rozpadów relacji rodzinnych i przyjaźni. Praca nad właściwym sposobem rozmawiania ze sobą może oszczędzić obu stronom wielu nieprzyjemności, zbędnych kłótni i cierpienia.

Mgr Ewelina Bąk