Ten rodzaj manipulacji można porównać z szantażem emocjonalnym stosowanym między partnerami lub członkami rodziny. Ma on na celu zdobycie określonych korzyści, które odbywają się kosztem samopoczucia drugiej osoby. Osoba, która decyduje się na szantaż emocjonalny pragnie zdobyć władzę, upragnioną pozycję lub kontrolę nad sytuacją.

Stosowanie psychologicznych gier może być świadome lub nieświadome i wybierane jest przede wszystkim przez osoby, które nie potrafią wyrażać w sposób przejrzysty swoich potrzeb.

Z emocjonalną manipulacją mamy do czynienia wówczas, gdy następuje niesprawiedliwy podział władzy między dwoma stronami. Osoba przejmująca kontrolę nad sytuacją często przerysowuje sytuację postrzegając siebie jako ofiarę wydarzenia, aby wymóc na drugiej osobie pożądany efekt. Takie metody perswazji mogą przynieść wiele negatywnych konsekwencji. Przede wszystkim osoba stosująca szantaż emocjonalny może stać się w oczach partnera mało wiarygodna i niegodna zaufania. Niżej wymienione taktyki manipulacji nalezą do najbardziej powszechnych zachowań służących do wywarcia wpływu społecznego.

1. Naginanie faktów
Osoby, które chcą aby ich wersja wydarzeń przemawiała na ich korzyść w trakcie dyskusji tworzą nieprawdziwe historie lub podają informacje niezgodne z prawdą. Często zmieniają chronologię, zaniżają lub zawyżają liczbę negatywnych incydentów. Relacja z wydarzenia ma wówczas charakter bardzo subiektywny. W interpretacji wydarzenia sporządzonej przez osobę, która nagina fakty brakuje wiele cennych i celowo pominiętych informacji.

2. Ofiara
Przybierając rolę ofiary „poszkodowany” wytwarza u swojego rozmówcy poczucie winy i nieadekwatnej krzywdy. Ta technika także wiąże się z przedstawieniem relacji z wydarzenia na swoją korzyść. Kluczową rolę odgrywa poczucie winy u drugiego rozmówcy, który poddany silnemu działaniu tej emocji jest w stanie zgodzić się lub ulec swojemu oprawcy.

3. Krytykowanie
Krytykowanie rozmówcy ma na celu sprowokowanie u niego/niej zwątpienia w siebie. Ciągłe aluzje dotyczące nie wykonania powierzonych obowiązków lub negatywne uwagi na temat wyglądu, osiągnięć rozmówcy służą do przedstawienia drugiej osoby w złym świetle. Gdy cel ten zostanie zamierzony osoba stosująca szantaż emocjonalny ma zwyczaj proponować lub nalegać na swoje rozwiązania.

Mgr. Ewelina Bąk, psycholog