Funkcjonowanie Ekonomii Społecznej na rynku międzynarodowym, ze szczególnym uwzględnieniem Austrii. W ostatnim artykule p.t. „Ekonomia społeczna, czyli jak zmienić to, co wydaje się być niezmienne?” przybliżyłam czytelnikom portalu „ipolen.at”, czym są i jak funkcjonują podmioty ES na rynku polskim. Niniejsza prezentacja dotyczyć będzie działalności społeczno- gospodarczej na rynku międzynarodowym, zwłaszcza w obrębie krajów UE.

Bowiem międzynarodowa kooperacyjność podmiotów ES jest istotna dla osób fizycznych lub prawnych działających poza Polską. Musimy mieć na uwadze, że rynek ekonomii społecznej jest młodym zjawiskiem i podlega ciągłemu rozwojowi. Został wdrożony najpierw w USA, następnie rozszerzył się o kraje Unii Europejskiej, a zarazem budując różne sektory czy projekty działalności . Jednym z ważniejszych jest The Social Entrepreneurship Network (SEN)- międzynarodowy projekt na rzecz europejskiej sieci współpracy instytucji zaangażowanych w rozwój ekonomii społecznej. Ale nie posiada w swym partnerstwie wszystkich krajów UE, a w tym interesującej nas Austrii. Kolejnym , zrzeszającym 12 krajów UE, w tym Austrie jest projekt „ELEKSIES”- znany tez pod nazwą WISE- określa „integracyjne przedsiębiorstwa społeczne” i tę nazwę częściej znajdziemy w „zakładkach” na stronach urzędów.

Najcenniejsze informacje dot. funkcjonowania Ekonomii Społecznej na austriackim rynku, znajdujemy w Narodowym Raporcie na temat przedsiębiorstw społecznych w Austrii, sporządzonym przez Charlotte Graubier (Regionalverein Frauen für Frauen )oraz członkinię SÖB Verband (Verband der Sozialökonomischen Betriebe Steiermark), Graz.
Raport wskazuje, że Austriackie Ministerstwo Gospodarki i Pracy jest głównym organem państwowym koordynującym sektor ES. Bowiem, zgodnie z jej założeniem jest; minimalizowanie wykluczenia społecznego, a także jego negatywnych następstw społecznych (np. alkoholizmu, narkomanii), dlatego troska o funkcjonowanie ES na austriackim rynku pracy jest priorytetowym zadaniem i obowiązkiem Państwa. W Austrii funkcjonują trzy główne w ramach integracji zawodowej sektory ES ; przedsiębiorstwa społeczno-ekonomiczne, nienastawione na zysk firmy lub „projekty” oraz „centra przysposobienia zawodowego” (Arbeitstrainingszentrum).

Pierwsze integracyjne przedsiębiorstwo społeczne w Austrii powstało już w 1980 roku, i za przyczyną byłego ministra gospodarki Alfreda Dallingera (1980 – 1989) został rozwinięty nowy sektor ekonomiczny pod nazwą Sozialökonomischer Betrieb, lub SÖB , który w swej strategii spełnia podobną funkcję do podmiotów ekonomii społecznej na rynku polskim. Gdyż realizują te same priorytety; są nienastawionymi na zysk stowarzyszeniami lub spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, ukierunkowanymi na tworzenie społecznych środowisk pracy , zwłaszcza dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Jednak mimio, to jak -wskazuje raport – są bardzo dochodowe. W latach 90-tych, SÖB stal się niewystarczający i powstały nowe firmy, czy projekty o tej samej strategii ekonomicznej, funkcjonujące pod nazwą Gemeinnützige Beschäftigungsprojekte / Gemeinnützige Beschäftigungsgesellschaften lub GBP , ich główne cele i grupy docelowe są różne w Austrii, ponieważ Departament Rynku Pracy ustala własne priorytety i opracowuje programy względem odrębnych potrzeb regionów.

Cechy wyróżniające GBP -oprócz wyżej wymienionych, to jeszcze takie, że te austriackie przedsiębiorstwa często są powiązane z dużymi organizacjami charytatywnymi lub partnerstwem samorządowym. Posiadają wszystkie wspólne cechy podmiotów ES występujących w Polsce. Jednak z tą różnicą, że u nas obecnie w dużej mierze zakładane są przez zrzeszoną grupę osób fizycznych (np. artystów, rzemieślników, itp.) Natomiast tutaj zdecydowanie w większej mierze dokonuje się to przez społeczności samorządowe lub duże organizacje charytatywne. Powstaje pytanie, dlaczego? Myślę, ze chodzi tu o płynność finansowania. Mianowicie w Polsce, np. spółdzielnie socjalne dostają duży kapitał na start, a później same muszą się utrzymywać z własnych zysków. Zaś austriackie przedsiębiorstwa z własnych dochodów utrzymują się w 25 % , natomiast aż 75% to środki finansowania, które otrzymują z Departamentu Rynku Pracy, Europejskiego Funduszu Socjalnego, samorządów, administracji regionalnej, specjalnych funduszy przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych i – w bardzo ograniczonym stopniu – od sponsorów prywatnych. Wygląda na to, że na rynku austriackim, jeśli jakaś grupa osób chciałaby założyć podmiot ES, to najlepiej uczynić to w ramach organizacji pozarządowych, czyli na gruncie osób prawnych, np. Stowarzyszeń, Fundacji itp. Możliwe, że przyczyną takiej formy funkcjonowania podmiotów ES jest większe zaufanie austriackich organów rządowych do silniejszych strukturalnie przedsiębiorstw.

W moich poszukiwaniach do niniejszego artykułu trudno mi było znaleźć określoną bazę podmiotów ES w Austrii, tak, jak możemy to uczynić przez mapę firm ES w Polsce. W dalszym ciągu pozostaje też otwarte pytanie; na jakim poziomie i warunkach odbywa się międzynarodowa współpraca podmiotów społecznych? Jeśli, w ogóle funkcjonuje.

Dla portalu „ipolen.at”: D. Paczowska

Poniżej linki:
Wykaz punktów SÖB ( Sozialökonomische Betriebe Wien)
http://www.bing.com/entities/search?q=Sozial%C3%B6konomische+Betriebe+Wien&filters=segment%3a%22local%22&FORM=LARE

GBP ( Gemeinnützige Beschäftigungsprojekte)
„Arbeits Raum”
http://www.ams.at/wien/service-arbeitsuchende/arbeitsuche/gefoerderte-beschaeftigungsprojekte/gbp-arbeitsraum

GBP KOPLING Handwerkerprojekt
http://www.ams.at/wien/service-arbeitsuchende/arbeitsuche/gefoerderte-beschaeftigungsprojekte/gbp-kolping-handwerkerprojekt

Linki pomocnicze do artykułu :
EMES. European Research Network . Narodowy raport na temat integracyjnych przedsiębiorstw społecznych: Austria .Charlotte Graubier, tłumaczenie: Jakub Jedliński http://ekonomiaspoleczna.info/media/biblioteka/dz/narodowy-raport-na-temat-integracyjnych-ps-austria.pdf Lub: http://www.emes.net

bdv.at
http://www.bdv.at/fragen-antworten/gemeinnuetzige-beschaeftigungsprojekte/

SEN (The Social Entrepreneurship Network) http://socialeconomy.pl/about_us