Szczególnie niebezpieczny problem w przebiegu depresji stwarza tendencja do myśli i czynów samobójczych. Dążenie osób dotkniętych tą chorobą do odebrania sobie życia wynika z poczucia braku wyjścia z sytuacji, pesymizmu i beznadziejności.
Depresja należy do najczęstszych przyczyn prób samobójczych i popelnionych samobójstw.

Dlatego niezwykle ważną rzecza jest ocena u każdego chorego jak wysokie jest ryzyko podjęcia próby samobójczej. Najlepiej jest próbować to ocenić podejmując z chorymi bezpośrednią rozmowę na ten temat, pytając go czy i jak często i intensywnie zdarza mu się myśleć o odebraniu sobie życia. Być może wielu czytelników to stwierdzenie zaskoczy .
Przez długi czas uważano bowiem , że w ogóle nie należy rozmawiać z pacjentami depresyjnymi na te tematy, gdyż poprzez to mogłoby się im podsunąć ideę podjęcia próby samobójczej. Okazało się jednak, iż jest to pogląd z gruntu fałszywy – prawie każdy dotknięty depresją człowiek conajmniej rozważa tę ewentualność a możliwość rozmowy z kimś na ten temat odbiera jako element odciążający.

Kiedy możemy mówić o realnym zagrożeniu podjęcia próby samobójczej?

Dalszym sposobem oceny stopnia niebezpieczeństwa jest spytanie chorego, czy myśli ogólnie o tej możliwości, czy też ma konkretne wyobrażenie o tym, w jaki sposób mogłby próby samobójczej dokonać. Im konkretniejsze wyobrażenia, tym bardziej realne jest ryzyko. To ryzyko zwiększa się jeszcze bardziej, jeśli dotknięta nim osoba dokonała już przygotowań a więc np. u różnych lekarzy załatwiła sobie recepty na środki nasenne lub zaopatrzyła się w broń palną lub sznur.

Specjaliści-psychiatrzy wymieniają trzy ważne symptomy, które wskazują na szczególną tendencję do podjęcia próby samobójczej:
1-tzw. zawężenie
Dotknięci tym problemem pacjenci czują się w danej sytuacji ograniczeni w możliwościach podjęcia decyzji lub całkowicie bez wyjścia. Myśl o tym zajmuje ich prawie nieustannie przez co oddalają się od otoczenia, izolują często pozostając wreszcie całkowicie sami.

2- Skierowanie agresji na własną osobę
Osoby, które noszą w sobie duży ładunek agresji w stosunku do otoczenia , nie potrafią jednak jej rozładować lub o niej z kimś porozmawiać – mówi się w tym przypadku o stlumionej agresji- mają tendencje do kierowania jej na własną osobę.

3- Fantazje śmierci
Zagrożone samobójstwem osoby zajmują się w wyobraźni intensywnie różnymi sposobami odebrania sobie życia oraz fantazjują chętnie na temat sytuacji, jak członkowie rodziny opłakiwaliby ich gdyby umarli. Często tematem wyobrażeń jest też własny pogrzeb. Jeśli chory ma fantazje śmierci, ważną rzeczą jest zapytanie go, czy dobrowolnie przywołuje je do siebie, czy też narzucają mu się one wbrew jego woli. W tym drugim przypadku ryzyko jest bardzo wysokie.

Szybka pomoc w kryzysie

Ponieważ wśród pacjentów depresyjnych procent tych, którzy mają myśli lub zamiary samobójcze jest stosunkowo wysoki, nie jest możliwe przyjęcie ich na leczenie do szpitala. W tej sytuacji jest jednak rzeczą bardzo ważną, aby doprowadzić do podjęcia przez nich leczenia u specjalisty-psychiatry, ponieważ można w ten sposób leczyć nie tylko nastrój depresyjny ale także specjalnie myśli i zamiary samobójcze. Dlatego jest sprawą dużej wagi aby nakłonić osobę depresyjną do pójścia do lekarza lub conajmniej skorzystania z anonimowego telefonu zaufania , Krieseninterventionzentrum lub jednej z licznych placówek Psychosozialen Dienst (w Wiedniu).
Wiele instytucji i stowarzyszeń prowadzi anonimowy telefon zaufania – numery łatwo znaleźć w każdej książce telefonicznej.

Na terenie Wiednia pomoc oferują także placówki Psychosoziale Dienst. Każdy Bezirk taką placówkę posiada. A oto ich lista:

1) Psychosoziale Information (PSI)- udziela informacji ogólnych
1090 Wien, Fuchsthallergasse 18/2 , Tel. 310 25 73-74

2) Sozialpsychiatrischer Notdienst (SND)
1090 Wien, Fuchsthallergasse 18/1 ,Tel. 310 87 79-80

3) Sozialpsychiatrisches Ambulatorium Leopoldstadt ( 2 Bezirk)
1020 Wien, Kleine Sperlgasse 2b , Tel. 214 75 81-83

4) SPA Josefstadt ( 1,4,9 Bezirk)
1080 Wien, Wickenburggasse 15, Tel. 406 16 32-34

5) SPA Favoriten (10 Bez.)
1100 Wien, Sahulkastrasse 3-5/9 Flachbau , Tel. 616 15 47-49

6) SPA Meidling ( 12, 13, 23 Bez)
1120 Wien , Aichholzgasse 33 ,Tel. 812 24 47-48

7) SPA Ottakring ( 14,15,16 Bez.)
1160 Wien, Hasnerstr. 27, Tel. 495 23 89- 91

8) SPA Hernals ( 17,18,19 Bez)
1170 Wien, Hernalser Hauptstr. 17, Tel. 408 25 84-86

9) SPA Floridsdorf ( 20, 21 Bez.)
1210 Wien, Schöpfleuthnergasse 20, Tel. 270 16 25-29

10 ) SPA Donaustadt ( 22 Bez.)
1220 Wien, Kagraner latz 9, Tel. 202 52 51-0

10) Institut für Psychotherapie und psychische Gesundheit
1070 Wien, Kirchengasse 41, Tel. 522 18 25-26

11) Psychotherapeutische Beratungsstelle
1210 Wien, Schweigergasse 35, Tel. 270 05 82

***

mgr Grażyna Wałęga