Obok terapii farmakologicznej, która zgodnie z dzisiejszym stanem wiedzy stanowi podstwę dla wszystkich innych form terapii, wymienić należy jeszcze pare strategii alternatywnych.
Jedną z nich są elektrowstrząsy (EW) . Wariant ten stosowany jest w przypadku lekooporności, zwłaszcza w stanach zagrożenia życia w przebiegu manii lub ciężkiej depresji. Efekt leczniczy uzyskiwany jest poprzez wywołanie dużego napadu padaczkowego za pomocą impulsów elektrycznych. Zabiegi wykonywane są w znieczuleniu ogólnym i w zwiotczeniu, zwykle 2-3 razy w tygodniu. Metoda ta jest uważana za bezpieczniejszą niż farmakoterapia. Jako główne działanie niepożądane występują przemijające zaburzenia pamięci świeżej, ustępujące zwykle najpóźniej po ok. ½ roku od zakończenia terapii.
Psychoterapia – niezależnie od tego , z jakiej formy psychoterapii się korzysta,w pierwszym rzędzie powinno chodzić w niej o pracę nad zaakceptowaniem schorzenia przez osobę nim dotknietą oraz jej rodzinę.Istotnymi tematami psychoterapii powinny oprócz tego być: poprawa komunikacji w rodzinie, zaakceptowanie konieczności regularnego przyjmowania lekarstw, poprawa indywidualnego poczucia wartości oraz podwyższenie poziomu wiedzy o chorobie.
Ostatniemu z wymienionych celow służy psychoedukacja, która spełnia istotną rolę w zapobieganiu nawrotom choroby oraz pomaga choremu opanować techniki wlaściwego obchodzenia się ze stresem i jego redukcji. Na tej umiejętności bazują inne cele jak np: zmniejszenie ryzyka próby samobójczej , poprawa kompetencji socjalnych w życiu rodzinnym i zawodowym. Specjalną forma jest tzw.terapia rytmu, która zajmuje się uświadomieniem pacjentowi wagi przestrzegania różnych rytmów, rytmu dnia i nocy oraz rytmu zycia.
Psychoterapia, psychoedukacja i nauka strategii obchodzenia się ze stresem powinny być postrzegane jako tzw. wariant minimalny. Opracowanie z osobą dotknietą schorzeniem indywidualnych przyczyn, które doprowadziły do zachorowania ( przy czym wszystko jedno ,czy chodzi o epizod maniakalny czy też depresyjny) jest w wielu przypadkach ważne dla dalszego przebiegu choroby.
Grupy samopomocowe– stały sie w ostatnich latach pozytywnym uzupełnieniem działań fachowców, lekarzy i terapeutów. W grupach takich pacjenci z długoletnim doswiadczeniem chorobowym pomagają sobie nawzajem, ale również służą oni swoimi doświadczeniami tym, którzy dopiero co zostali skonfrontowani z diagnozą „ choroba afektywna dwubiegunowa”. Takie grupy samopomocy i wsparcia cechuje często bardzo wysoki poziom wiedzy o schorzeniu, lekach i innych formach terapii.
Na koniec parę praktycznych rad dla osob z ChAD :
- Zażywaj koniecznie regularnie przepisane przez lekarza leki.
- Zaakceptuj myśl, że nie powinieneś robić więcej, niż w danym momencie jesteś w stanie zrobić, ostrożnie dozuj wysiłek, nie przekraczaj swoich granic.
- Unikaj alkoholu i wszelkiego rodzaju narkotyków.
- Unikaj nieprzespanych nocy , nieregularnego biorytmu; pracy na zmiany, pracy nocnej.
- Prowadź tzw. kalendarz nastroju lub poproś, ny robili to twoi najbliżsi. Notuj skrupulatnie wszystkie zaobserwowane zmiany.
Tekst: mgr Grażyna Wałęga