Jak najbliższe otoczenie może pomóc osobie po urazie psychicznym?
Traumatyczne przeżycia są często nie tylko ogromnym obciążeniem dla osoby dotkniętej, ale także dużym wyzwaniem dla najbliższego otoczenia, które często czuje się w bezpośrednim kontakcie niepewnie lub bezradne i skonfrontowane jest z pytaniami :
co powiedzieć,jak się zachować, jak być pomocnym?
Oto kilka rad dla rodziny, przyjaciół i znajomych:
• Przede wszystkim zaoferuj swoją pomoc i postaraj się utrzymać kontakt , nawet jeśli dotknięta osoba nie okazuje zadowolenia lub zachowuje wyraźny dystans. Odwiedzaj ją regularnie lub zaproś do siebie.
• Staraj się w rozmowie nie poruszać tematów dotyczących przyszłości, koncentruj się raczej na teraźniejszości i przeszłości.
• Sprobuj w swoich reakcjach na ile to możliwe kierować się swoją intuicją i uczuciami
• Pozwól osobie dotkniętej trauma płakać- to odciąża i działa terapeutycznie.
• Nie obawiaj się kontaktu fizycznego, dotyku, przytulenia. Osoby po wstrząsających przeżyciach odczuwają często wewnętrzną pustke i mają dużą potrzebe dotyku i czułosci. Tam, gdzie nie pomagają słowa dotyk może zdziałać cuda.
• Staraj się na początku nie mowić zbyt dużo- ważne jest dopuścić drugą osobę do słowa. Stawiaj pytania w kierunku „Co dokładnie się wydarzylo? Kto jeszcze przy tym był? Jak zareagowali w tej sytuacji koledzy, przełożeni, partner?
• Staraj się regularnie w krótkich słowach streścić to, co właśnie powiedział twój rozmówca.
• Miej na uwadze, że osoba dotknięta odczuwa strach i potrzebuje często w tej sytuacji bardziej obecności drugiej osoby i wsparcia niż ciągłej rozmowy.
• Bądź ostrożny z żartami, nie probuj umniejszać, bagatelizować przeżytej sytuacji.
• Nie staraj sie dodawać otuchy do wyzdrowienia.
• Nie oceniaj uczuć osoby dotkniętej, np.uczucia agresjii lub poczucia winy
• Traktuj ją w sposób normalny, nie bądź przesadnie poważny lub zatroskany, ale także nie przesadnie pogodny.
• Jesli chcesz pomóc, ale nie wiesz jak, powiedz to szczerze np. „ szczerze ci współczuje i chętnie bym coś powiedział, aby cie pocieszyć, ale nie wiem co“.
• Nie traktuj sprawozdania o traumatycznym przeżyciu jako okazji do opowiedzenia o podobnym wydarzeniu, które przydarzyło się tobie, koledze albo znajomemu. Okaż przede wszystkim zainteresowanie przezyciom osoby straumatyzowanej. Jeśli koniecznie chcesz przytoczyć podobne przeżycie, opowiedz o nim w miare zwięźle i nawiaż ponownie do historii rozmowcy.
• Zrób coś miłego dla osoby poszkodowanej, np. napisz do niej kartkę lub list, zanieś lub poślij bukiet kwiatów. Nie musi być to nic wielkiego. Najważniejsze, by dać tej osobie uczucie, że ktoś o niej myśli.
• Zachowaj w rozmowie cierpliwość uświadamiając sobie, iż osoba , która przeżyła wstrząsającą sytuacje ma często potrzebę ciągłego opowiadania o niej .
• Spróbuj włączyć te osobę do wcześniejszych wspólnych hobby lub sportów np: grania w tenisa lub siatkówkę, jeżdżenia na rowerze lub wędrowania. Jeśli zauważysz, że broni się ona przed tym, nie obawiaj się wywarcia lekkiego nacisku.
• Nie udzielaj tanich rad typu: „Spróbuj się z tym przespać“ albo „Wyjedź na tydzien na urlop i spróbuj się odprężyć“ albo“ Spróbuj popatrzyć na to pozytywnie“. Osoba dotknięta zwykle ich nie potrzebuje, a jeśli tak, to sama cię o radę poprosi.
• Unikaj też w rozmowie banałów typu: „ nie jesteś pierwszym i nie ostatnim, któremu coś takiego się przydarzyło“
• Pomocne są zwykle reakcje w stylu: „Opowiedz mi, jak się z tym czujesz“, „Przy mnie spokojnie możesz sie wypłakać“ „jesteś silną osobą“.

O tym , kiedy należy zastanowić się nad pójściem do psychologa lub psychoterapeuty, czyli nad skorzystaniem z profesjonalnej pomocy przeczytacie Państwo w kolejnej, ostatniej już części tego artykułu.

Mgr Grażyna Wałęga